Strona główna Serial i historia
Czas honoru - serial i historia
Ucieczka z więzienia
Wpisany przez Marlena, Ostrowiec Świętokrzyski   

Stanisław Tomaszewski "Miedza" był utalentowanym polskim rysownikiem, który urodził się w 1913 roku w Warszawie. Podczas okupacji hitlerowskiej działał w ZWZ/AK. Pisał teksty do "Agencji Prasowej" i dokumentował zbrodnie popełniane przez Niemców. Materiały zgromadzone przez "Miedzę" stanowiły niezbity dowód przeciwko okupantowi w procesach norymberskich.

W 1941 roku Stanisław Tomaszewski został aresztowany przez Gestapo i brutalnie przesłuchiwany na Pawiaku. W obawie, że nie wytrzyma dalszych przesłuchań "Miedza" poprosił o truciznę. Jednak władze konspiracyjne postanowiły odbić Tomaszewskiego. Pewnego dnia "Miedza" został celowo zarażony tyfusem w więziennym ambulatorium dentystycznym. Dzięki temu został przeniesiony do szpitala zakaźnego, gdzie udał atak wyrostka robaczkowego.

W związku z koniecznością przeprowadzenia operacji "Miedza" został przewieziony do szpitala na Woli, gdzie działający w konspiracji lekarze - prof. dr Józef Grzybowski i dr Leon Manteffel - Szoege upozorowali przeprowadzenie zabiegu. Po jego zakończeniu przekazano Niemcom, że pacjent zmarł.

"Miedza" został zamieniony na stole operacyjnym z przygotowanymi wcześniej zwłokami niedawno zmarłego mężczyzny.

Historia ucieczki Stanisława Tomaszewskiego przeszła do legendy.

 
"Wsypa" w kościele
Wpisany przez Marlena, Ostrowiec Świętokrzyski   

 

Oddział "Osa"-"Kosa" czyli Organizacja Specjalnych Służb Bojowych pozostawał bezpośrednio w dyspozycji Komendanta Głównego AK, a jednym z jego zadań była likwidacja czołowych przedstawicieli niemieckiego aparatu okupacyjnego na terenie Generalnego Gubernatorstwa.

Choć żołnierze "Osy"-"Kosy" doskonale znali zasady konspiracji, zaniechali je 5 czerwca 1943 roku. Był to dzień, w którym o godzinie 12.00 w kościele św. Aleksandra przy pl. Trzech Krzyży w Warszawie miał się odbyć ślub porucznika Mieczysława Uniejewskiego ps. "Marynarz" pełniącego rolę oficera "Osy"-"Kosy" z siostrą jednego z żołnierzy tego oddziału - Teofilą Suchanek. W uroczystości wzięło udział ok. 25 osób działających w konspiracji.

W trakcie nabożeństwa Niemcy obstawili kościół i pl. Trzech Krzyży. Tuż po złożeniu przysięgi przez nowożeńców hitlerowcy wtargnęli do Kościoła. Młodą Parę aresztowano w zakrystii, a pozostałych wyprowadzono na zewnątrz Kościoła gdzie czekały już tzw. gestapowskie "budy". Żołnierze oddziału nie stawiali oporu, bowiem przewaga przeciwnika była bardzo duża. Wszyscy zostali przewiezieni na Pawiak.

 
Napad na bank
Wpisany przez Marlena, Ostrowiec Świętokrzyski   

Polski ruch oporu bardzo szybko zaczął borykać się z brakiem pieniędzy, który uniemożliwiał prowadzenie bieżącej działalności konspiracyjnej. Z tego powodu wiosną 1942 roku kpt. Emil Kumor ps. "Krzyś" wraz z gen. "Grotem" postanowili przeprowadzić akcję mającą na celu przechwycenie dużej sumy pieniędzy transportowanej przez ciężarówkę Banku Emisyjnego.

Przygotowanie akcji trwało 14 miesięcy choć samo jej przeprowadzenie nie zajęło więcej niż 2 minuty. Akcję przeprowadzono 12 sierpnia 1943 roku przy ul. Senatorskiej. Po zaatakowaniu bankowego samochodu doszło do wymiany ognia. Na jej skutek rannych zostało dwóch żołnierzy AK i czterech pracowników banku. Zginęło trzech żandarmów niemieckich oraz sprawujący nad nimi piecze oficer oraz pełniący eskortę.

Akcja zakończyła się pomyślnie dla żołnierzy AK. Udało się uprowadzić samochód z pieniędzmi o łącznej sumie 105 mln złotych.

 
Afera Hotelu Polskiego
Wpisany przez Marlena, Ostrowiec Świętokrzyski   

W okresie II wojny światowej szwajcarskie organizacje żydowskie rozpoczęły organizować dla Żydów z Generalnego Gubernatorstwa paszporty z państw południowoamerykańskich, ponieważ Żydzi będący obywatelami państw, z którymi III Rzesza nie prowadziła wojny, nie podlegali wszystkim zarządzeniom okupanta.

Do warszawskiego getta największa ilość tych dokumentów zaczęła docierać na przełomie 1942 i 1943 roku po akcji wysiedleńczej, a więc duża część adresatów paszportów nie żyła. Żydowscy kolaboranci - Lolek Skosowski i Adam Żurawin w porozumieniu z warszawskim gestapo postanowili wykorzystać tę niedoręczoną pocztę. Rozpoczęli sprzedaż paszportów Żydom ukrywającym się po aryjskiej stronie, po czym internowano ich w Hotelu Polskim przy ul. Długiej 29, by tam czekać na wyjazd za granicę.

Do Hotelu Polskiego zgłaszali się Żydzi z całej Warszawy. W rzeczywistości byli oni wywożeni do obozów koncentracyjnych, bądź na Pawiak, gdzie ich rozstrzeliwano.

Szacuje się, że przez Hotel Polski przeszło ok. 2500 osób.

 
Proces szesnastu
Wpisany przez Marlena, Ostrowiec Świętokrzyski   

Koniec II wojny światowej i nacisk ze strony Wielkiej Brytanii sprawił, że przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego podjęli próbę porozumienia z komunistycznym Rządem Tymczasowym i władzami radzieckimi. Ich celem było włączenie się w polityczne życie kraju.

Gen. Leopold Okulicki i Jan Jankowski, Delegat Rządu na Kraj, otrzymali listowne zaproszenia na rozmowy z oficerami radzieckimi. Oznaczał to, że zostali już zlokalizowani przez służby bezpieczeństwa ZSRR. W momencie, gdy przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego stawili się w umówionym miejscu, zostali aresztowani i wywiezieni do Moskwy po czym trafili do więzienia na Łubiance.

W rzeczywistości okazało się, że z propozycją dialogu ze strony radzieckiej wystąpił gen. Iwanow, będący w rzeczywistości generałem NKWD o nazwisku Sierow.

Aresztowani Polacy stanęli przed radzieckim sądem wojskowym w czerwcu 1945 roku.

 


Ankieta

Czy Twoim zdaniem, serial przyczynił się przywrócenia pamięci o cichociemnych oraz żołnierzach wyklętych?
 

Z planu serii "Powstanie"

Ostatnie komentarze